Hazırlayan: Emir Budak – Psikolog & Yaşam Koçu
Öz güvenin bir diğer önemli parçası ise öz saygıdır. Öz güven ve öz saygı birbirini besler, birbirinden ayrılmaz.
Öz Saygı Nedir?
Öz saygı, kişinin kendisine değer vermesi, kendisini önemsemesi ve kendi hayatını anlamlı
bulmasıdır. Eğer kişi kendi gözünde değerli değilse, başkalarının gözünde de değerli
olamaz.
Öz saygısı olmayan biri sürekli başkalarının onayına ihtiyaç duyar. Kararlarını kendisi için
değil, çevresinden kabul görmek için alır. Bu durum ise öz güveni temelden sarsar.
Öz Saygının Temelleri
Kendi İlkelerine Sahip Çıkmak: İnsan, değerlerini belirlemeli ve onlara göre
yaşamalıdır. Her durumda başkalarının ne dediğine göre hareket eden biri, kendi öz
saygısını kaybeder.
Kendi Hatalarını Kabul Etmek: Hata yapmak insan olmanın doğal parçasıdır.
Önemli olan, hatayı inkâr etmek değil, kabul edip ders çıkarmaktır.
Kendini Küçümsememek: Başarısızlık yaşadığınızda “ben değersizim” demek
yerine,
“bu bir deneyimdi” diyebilmelisiniz.
Öz Saygı ve Kadınlarla İlişki
Birçok erkek, kadınlardan onay alarak öz güven kazanacağını düşünür. Bu büyük bir
yanılgıdır. Kadınlardan gelen onay, öz saygınızı artırmaz; yalnızca geçici bir tatmin sağlar.
Kadın hayatınızdan çıktığında, siz yine en başa dönersiniz.
Gerçek öz saygı, kendi hayatınıza verdiğiniz anlamla ilgilidir. Yaptığınız işten, kurduğunuz
ilişkilerden, kendi gelişiminizden gurur duyuyorsanız, bu öz saygıyı besler.
Öz Saygıyı Nasıl Geliştirebilirsiniz?
Kendinize hedefler koyun ve bunları gerçekleştirmeye çalışın.
Başarılarınızı küçümsemeyin, her adımı değerli görün.
İnsanlara sınırlar koyun. Kimse sizin sınırlarınızı çiğneyemez.
Hayatınızdaki sorumlulukları ertelemeyin, üstlenin.
Öz Saygı Olmadan Öz Güven Olmaz
Öz güven, başkalarının gözündeki imajınızdır. Öz saygı ise kendi gözünüzdeki imajınızdır.
İkisinden biri yoksa, diğerini sürdüremezsiniz.
Kendi gözünüzde değerli olduğunuzda, insanlar da size değer verir.
Öz güvenle ilgili konuşurken mutlaka bahsetmemiz gereken bir diğer konu da öz yeterliliktir.Öz Yeterlilik Nedir?
Öz yeterlilik,
“Ben bunu yapabilirim” duygusudur. Bir işi başarma kapasitesine olan
inancınızdır. İnsan, yapabildiğini düşündüğü şeylerde öz güvenli görünür; yapamayacağına
inandığı şeylerde ise çekingen davranır.
Öz Yeterlilik Nasıl Gelişir?
Deneyim: Bir işi yaptıkça kendinize güveniniz artar. Bisiklete ilk bindiğiniz anı
düşünün; dengesiz, korkak ve tedirgindiniz. Defalarca düştünüz ama tekrar
denediniz. Sonunda başardığınızda artık “ben bisiklete binebilirim” dediniz.
Küçük Başarılar: Önünüze küçük hedefler koyun ve bunları tamamlayın. Küçük
başarılar özgüveni besler.
Hazırlık: Ne kadar hazırlıklı olursanız, öz yeterliliğiniz o kadar artar. Sunum
yapacaksanız, konuyu iyi bilmek sizi rahatlatır.
Olumlu İç Konuşmalar: “Ben yapabilirim, başarabilirim” gibi iç sesleriniz, zihninizi
güçlendirir.
Öz Yeterlilik ve Sosyal Hayat
Sosyal ilişkilerde öz yeterlilik,
“Ben insanlarla rahat iletişim kurabilirim” düşüncesiyle ilgilidir.
Eğer insanlarla konuşmayı defalarca denemiş ve farklı ortamlarda tecrübe etmişseniz, artık
çekingenliğiniz azalır.
İlk kez topluluk önünde konuşacak biri panikler; ama bunu beşinci, onuncu kez yaptığında
sahneye çıkmak doğal gelir. İşte öz yeterlilik böyle gelişir.
Öz Yeterliliği Engelleyen Şeyler
Sürekli başarısız olacağını düşünmek.
Hata yapmaktan korkmak.
Başarısız olduğunda denemeyi bırakmak.
Unutmayın: Hata yapmak gelişimin parçasıdır. Hata yapmadan öğrenmek mümkün değildir.
Öz Yeterlilik ve Kadınlarla İletişim
Kadınlarla iletişimde öz yeterlilik,
“Ben bir kadına yaklaşabilir, onunla konuşabilirim”
düşüncesidir. İlk denemeleriniz başarısız olabilir ama denemeye devam ettikçe bu konuda
rahatlık kazanırsınız.
Öz yeterlilik geliştikçe, artık kadınlarla iletişim sizin için stres değil, doğal bir süreç haline
gelir.
Öz güven serimizin bu bölümünde, öz güvenin çevreyle ve sosyal hayatla olan ilişkisini ele
alıyoruz.Sosyal Çevrenin Önemi
İnsanın kimlerle vakit geçirdiği, öz güvenini doğrudan etkiler. Sürekli negatif, umutsuz,
şikâyet eden insanlarla beraber olan biri, farkında olmadan onların enerjisini taşır. Böyle bir
çevrede öz güven geliştirmek zordur.
Pozitif, üretken, hayat dolu insanlarla vakit geçiren biri ise aynı enerjiyi kendine yansıtır. Bu
yüzden çevrenizi seçmek, öz güveninizi güçlendirmenin en önemli adımlarından biridir.
Sosyal Kanıt
Sosyal hayat, başkalarının sizi nasıl gördüğünü belirler. İnsanlar sizi çevrenizden,
arkadaşlarınızdan, aktivitelerinizden tanır. Eğer yalnız, içine kapanık ve sosyal kanıttan
yoksun görünürseniz, öz güvenli olduğunuzu göstermek zordur.
Bir ortama girdiğinizde insanlar sizin enerjinizi hisseder. Kalabalık içinde yalnız kalmak, öz
güven eksikliğini ortaya çıkarır. Arkadaşlarınızla keyifli vakit geçirirken görülmek ise sosyal
kanıtı güçlendirir.
Sosyal Çevreyi Nasıl Geliştirirsiniz?
Hobileriniz Üzerinden: Spor salonu, dans kursu, sanat atölyesi gibi ortamlara
katılın. Hem kendinizi geliştirir hem de yeni insanlarla tanışırsınız.
Arkadaş Çevrenizi Genişletin: Yeni insanlarla tanışmaya açık olun. Bir
arkadaşınızın davetine katılın, farklı çevrelere girin.
Sosyal Medya: Doğru kullanıldığında sosyal medya, sosyal çevrenizi göstermek için
güçlü bir araçtır.
Sosyal Çevre ve Kadınlar
Kadınlar, erkeğin yalnızca ona nasıl davrandığına değil, çevresindeki insanlar tarafından
nasıl görüldüğüne de dikkat eder. Eğer sosyal bir çevreniz varsa, bu sizin değerinizin bir
kanıtıdır. Kadın için “Bu adam yalnız değil, değer gören biri” mesajı oluşur.
Yalnızlık ve Öz Güven
Öz güven yalnız kalabilmekle de ilgilidir. Sosyal çevre önemli olsa da, sürekli insanlarla vakit
geçirmek zorunda değilsiniz. Önemli olan, yalnız kaldığınızda kendinizi boş ve değersiz
hissetmemenizdir.
Kendi başınıza vakit geçirebilmek, hobilerinizle uğraşabilmek, yalnızken de mutlu olabilmek
öz güvenin güçlü bir işaretidir.
Öz güven serisinin bu bölümünde, artık tüm parçaları bir araya getiriyoruz.Öz Güvenin Bütünsel Yapısı
Öz güveni yalnızca tek bir şeyle açıklamak mümkün değildir. Görünüşünüz, ses tonunuz,
beden diliniz, bilgi birikiminiz, sosyal çevreniz, öz saygınız ve öz yeterliliğiniz; bunların hepsi
birleştiğinde ortaya gerçek öz güven çıkar.
Bir taraf eksik kaldığında, öz güveniniz sarsılır. Örneğin sadece dış katmanı geliştirdiniz: iyi
giyiniyor, kendinize bakıyor, güçlü bir beden dili sergiliyorsunuz. Ama içinizde öz saygı
yoksa, bir gün kendinizi boş hissedersiniz. Ya da sadece iç katmanı geliştirdiniz, çok
bilgilisiniz, karakteriniz güçlü; fakat dışarıdan öz güvenli görünmüyorsanız, insanlar bunu fark
etmez.
Gerçek öz güven, bu iki tarafın birleşimidir.
Sürecin Doğası
Öz güven bir yolculuktur. Birkaç haftada mükemmel seviyeye gelmezsiniz. Aylar, yıllar
boyunca adım adım gelişirsiniz. Küçük adımlar birikir, büyük değişime dönüşür.
Her başarısızlık, her deneme, her deneyim bu sürecin parçasıdır. Yeter ki denemeye devam
edin. Vazgeçmediğiniz sürece öz güveniniz büyümeye devam eder.
Kadınlarla İlişki ve Öz Güven
Kadınlarla ilişkilerde öz güvenin önemi büyüktür. Kadın, erkeğin dış görünüşünden çok,
hissettirdiği enerjiye odaklanır. Öz güvenli bir erkek, yanında kadın varken de yokken de aynı
duruşu sergiler. Kadına bağımlı değildir, ama onu değerli hissettirir.
Kadın, erkeğin öz güvenine hayran olur; çünkü bu güven, dışarıdan kolayca görülebilir. Öz
güveni olmayan erkek ise, sürekli kadının onayını arar, kaybetme korkusuyla hareket eder.
Bu durum kadını iter.
Öz Güvenin En Büyük Sırrı
Öz güven, aslında bir “sonuç”tur. Çalışmalarınızın, alışkanlıklarınızın, öğrendiklerinizin ve
tecrübelerinizin sonucunda ortaya çıkar. Bir sabah uyanıp “Artık öz güvenliyim” diyemezsiniz.
Ama yıllar sonra geriye dönüp baktığınızda, başladığınız noktadan ne kadar değiştiğinizi
görürsünüz.